Dlaczego cytrus nie owocuje?

Możliwe przyczyny

Cytrusy potrafią obficie owocować w doniczce, jednak czasem roślina po prostu nie zakwita. Inna kwitnie, ale nie utrzymuje owoców. Dlaczego cytrus nie owocuje?

Jest kilka możliwych odpowiedzi na pytanie „dlaczego cytrus nie kwitnie/nie owocuje? ̎:

  1. jest wyhodowany z nasiona
  2. intensywnie rośnie
  3. nie był zimowany w chłodzie
  4. jest zbyt mocno cięty
  5. rośnie w zbyt ciemnym miejscu
  6. zawiązki owoców opadły z powodu stresu.

Omówmy po kolei te sytuacje.

1. Cytrus nie owocuje, bo jest wyhodowany z nasiona

Jeżeli Twoja roślina nie jest siewką lub miała już kwiaty, przejdź do kolejnego punktu.

Cytrusy, które wyrosły z nasion, całą energię skupiają na wzroście. Nie kwitną, ponieważ są w fazie młodocianej. Dopiero po osiągnięciu dorosłości będą mogły wydać kwiaty i owoce.

Cytrus nie owocuje? Możliwe, że jest siewką.

Cytrus z nasiona całą energię koncentruje na wzroście. Zakwitnie dopiero po osiągnięciu dorosłości.

Czas oczekiwania na zakwitnięcie siewki w dobrych warunkach może wynosić kilka lub kilkanaście lat i zależy w dużej mierze od gatunku i odmiany oraz od formy prowadzenia drzewka. Jeżeli chcemy, żeby cytrus z nasiona szybciej zaowocował, nie powinniśmy skracać długich pędów.

2. Cytrus nie owocuje, bo intensywnie rośnie

W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że wzrost i kwitnienie to przeciwstawne zjawiska. Kiedy cytrus intensywnie rośnie, nie jest skłonny do kwitnienia i owocowania.

kwiaty cytrusa

Kwiaty rzadko pojawiają się na silnych, pionowych pędach. Owocowaniu znacznie bardziej sprzyja rozkrzewiona korona z licznymi, drobnymi gałązkami.

Szczepiony cytrus lub sadzonka ukorzeniona z dorosłego drzewka to szlachetny materiał. Teoretycznie taka roślina może od razu kwitnąć i produkować owoce. W praktyce tylko niektóre cytrusy mogą owocować jako małe sadzonki1Na przykład tzw. cytryna Skierniewicka, limetta Rangpur, hybrydy kumkwata.. Wiele odmian na początku silnie rośnie, ale odbija się to na braku kwitnienia lub zrzucaniu wszystkich zawiązanych owoców. W takiej sytuacji na owocowanie można liczyć po wystarczającym rozkrzewieniu się sadzonki.

Silny wzrost i jednocześnie słabe owocowanie mogą też powodować: zbyt duża donica, przenawożenie azotem, bardzo energiczna podkładka, silne cięcie (o którym więcej w kolejnym punkcie).

3. Cytrus nie owocuje, bo jest nadmiernie przycinany

Umiarkowane przycinanie zbyt długich pędów może pomóc uformować gęstą koronę, co po pewnym czasie przełoży się na bogatsze kwitnienie i owocowanie. Jednak zbyt mocne cięcie przynosi odwrotny skutek: prowokuje silny wzrost i jednocześnie hamuje kwitnienie.

Silne przycięcie cytrusa wywołuje wzrost, ale jednocześnie hamuje kwitnienie.

Dlatego, jeżeli chcemy w danym roku uzyskać kwiaty i owoce, nie powinniśmy zbyt mocno przycinać cytrusa. Nie usuwajmy za jednym razem więcej niż 30-40% korony drzewka. Możemy wyciąć lub skrócić długie, nierozgałęzione pędy, ale unikajmy niepotrzebnego usuwania drobnych, rozkrzewionych gałązek – to na nich mogą pojawić się kwiaty.

4. Cytrus nie owocuje, bo nie jest zimowany w chłodzie

U wielu cytrusów na kwitnienie wpływają pozytywnie niskie temperatury.2Valiente, Juan & Albrigo, Gene. (2004). Flower Bud Induction of Sweet Orange Trees [Citrus sinensis (L.) Osbeck]: Effect of Low Temperatures, Crop Load, and Bud Age. Journal of the American Society for Horticultural Science. American Society for Horticultural Science. 129. 10.21273/JASHS.129.2.0158. Gatunki, które naturalnie kwitną tylko raz do roku, na wiosnę (m.in. mandarynka, klementynka, tangelo, pomarańcza), potrzebują zimowania w chłodzie. Jeżeli spędzą zimę w ciepłym mieszkaniu, to na wiosnę mogą słabo kwitnąć lub wypuścić tylko liście.

grapefuit oroblanco roślina

Cytrusy czasami wypuszczają pąki kwiatowe będąc jeszcze na zimowisku.

Natomiast gatunki, które naturalnie kwitną wiele razy do roku, mogą owocować nawet bez zimowania w obniżonej temperaturze. To na przykład cytron, limonka, limetta, cytryna, czy hybrydy kumkwata: kalamondyna, limekwat (limonella) i inne. Mimo wszystko zimowy odpoczynek jest dla nich korzystny.

Co ciekawe, kumkwat ma inny mechanizm kwitnienia: wytwarza pąki kwiatowe pod wpływem wysokich temperatur. Dlatego naturalnie u kumkwata kwiaty pojawiają się dopiero w lecie, kiedy jest ciepło. Jeżeli kumkwat nie ma owoców, to możliwe, że lato było dla niego zbyt chłodne.

5. Cytrus nie owocuje, bo ma za mało światła

Cytrus rosnący w zbyt ciemnym miejscu ma często duże, ciemnozielone liście i długie pędy. Korona jest mało rozkrzewiona i często wybujała. Roślina nie chce kwitnąć i owocować.

Cytrusy dobrze rosną w jasnym miejscu. Stanowisko nie musi być silnie nasłonecznione, ale roślina powinna mieć dostęp do światła przez cały dzień. W takich warunkach drzewka są zdrowsze, obficiej kwitną i owocują.

6. Cytrus zrzucił zawiązki owoców z powodu stresu

Na koniec omówmy trochę inną sytuację, niż opisane do tej pory. Załóżmy, że drzewko cytrusowe było w dobrym stanie, zakwitło i zawiązało owoce. Jednak w pewnym momencie jego stan się pogorszył rosnące owoce opadły.

Cytrusy przeważnie zawiązują więcej owoców, niż są w stanie utrzymać i część z nich naturalnie opada – nie jest to nic niepokojącego. Jednak w sytuacji stresowej może dojść do zrzucenia nawet tych owoców, które roślina mogła by utrzymać. Przesuszenie, wysoka temperatura, przesadzanie w czasie kwitnienia, nagła zmiana warunków i inne czynniki stresowe mogą sprawić, że drzewko cytrusowe odrzuci młode owoce.

Po takiej sytuacji roślina może powtórzyć kwitnienie lub może już powtórnie nie zaowocować w danym roku. Cytrusy w trakcie kwitnienia i zawiązywania owoców są wrażliwe na stres, dlatego warto szczególnie o nie dbać w tym okresie.

Jak przyspieszyć kwitnienie?

Najważniejsza jest po prostu dobra opieka. W prawidłowych warunkach roślina powinna zakwitnąć i utrzymać owoce, kiedy będzie gotowa. Jeżeli jednak nie dzieje się to pomimo właściwej pielęgnacji, polecam upewnić się, czy źródłem problemu nie jest któraś z sytuacji opisanych powyżej.


Na koniec przedstawiam listę trików, które mogą zadziałać, jeżeli wszystkie inne metody zawiodły.

  • Przesuszenie
    Ograniczamy podlewanie przez okres kilku tygodni, następnie rozpoczynamy intensywne nawadnianie. Ta metoda może spowodować kwitnienie, jednak trzeba pilnować, żeby nie zaszkodzić roślinie. Można ją zastosować tylko wtedy, kiedy cytrus nie rośnie.
  • Przyginanie pędów
    To kolejny sposób na przyspieszenie kwitnienia. Jednocześnie formujemy atrakcyjną koronę drzewka.
  • Obrączkowanie
    Obrączkowanie polega na usunięciu pierścienia kory z gałęzi lub pnia drzewka. Ta inwazyjna metoda może zmusić roślinę do wydania kwiatów, jednak nie jest zalecana początkującym.
  • Zastosowanie regulatorów wzrostu
    Substancja o nazwie paclobutrazol może być stosowana w celu zmiany pokroju i przyspieszenia kwitnienia u cytrusów. Należy jednak zachować szczególną ostrożność, ponieważ nieodpowiednio stosowane środki chemiczne mogą zaszkodzić zarówno człowiekowi, jak i roślinom.

Jeżeli roślina cytrusowa jest szlachetna, to w końcu powinniśmy doczekać się owoców. Czasem wystarczy zmienić warunki, żeby zaczęła kwitnąć i owocować. W innych przypadkach trzeba po prostu uzbroić się w cierpliwość.

Jeżeli jesteś członkiem grupy i nie możesz ustalić, dlaczego cytrus nie owocuje – napisz, może uda się pomóc. 🙂

Dlaczego cytryna zrzuca liście?

Kilka możliwych przyczyn

Czasami liście rośliny cytrusowej spadają, choć nie mają śladów chorób ani uszkodzeń. Mogą żółknąć lub spadać w całkiem zielonym stanie. Dlaczego pomarańcza, grejpfrut, czy cytryna zrzuca liście? Kiedy jest to powód do niepokoju?

Co robić, kiedy cytryna zrzuca liście?

Cytrusy mogą zrzucać liście z kilku różnych powodów: stresu, przelania i uszkodzenia korzeni lub niedoborów pokarmowych. Liście mogą też spadać ze starości. Dziś opowiem więcej o tych przypadkach. Podpowiem też, kiedy sytuacja jest poważnajak jej zaradzić.

Wymiana liści

Mimo, że cytrusy są zimozielone 1Z wyjątkiem pomarańczy trójlistkowej i jej niektórych hybryd., ich liście żyją około dwa-trzy lata, później żółkną i spadają. Jeżeli więc tytułowa cytryna jest w ogólnie dobrym stanie i zrzuciła tylko kilka starszych liści, to nie ma powodu do niepokoju.

Jeżeli spadają tylko pojedyncze liście, nie musi dziać się nic poważnego. Kontrolujmy jednak stan rośliny.

Rozwiązanie: Opadanie pojedynczych liści nie wymaga interwencji z naszej strony. Obserwujmy jednak roślinę i upewnijmy się, że prawidłowo o nią dbamy.

Co jednak, jeżeli cytrus nie tyle wymienia liście, co traci je w szybkim tempie, a jego stan wyraźnie się pogarsza? W takim wypadku musi być inna przyczyna. Poszukajmy jej.

Stres

Najbardziej widocznym objawem stresu u cytrusów jest właśnie żółknięcie i opadanie liści. W przypadku gwałtownego wstrząsu roślina może też zrzucać całkiem zielone liście, a w skrajnych sytuacjach drzewko stanie się całkowicie bezlistne.

Stres może wywołać:

  • nagła zmiana warunków
  • niedobór światła
  • susza lub nadmierne podlewanie
  • uszkodzenie korzeni
  • zbyt niska temperatura podłoża w połączeniu z wysoką temperaturą powietrza

Rozwiązanie: Cytrusy lubią stabilne warunki, dlatego trzeba przyzwyczajać je stopniowo do każdej dużej zmiany. W czasie zimy pamiętajmy, że im jest cieplej, tym więcej potrzeba światła. Jeżeli to możliwe, zimujmy cytrusy w chłodzie, w stabilnej temperaturze. Jeśli nie mamy takiej możliwości, warto przynajmniej ograniczyć podlewanie i ustawić cytrusa w jak najjaśniejszym miejscu (na przykład przy południowym oknie) lub zastosować doświetlanie.

Przelanie

Nadmiar wody w podłożu prowadzi do niedotlenienia korzeni, które zaczynają obumierać i gnić. Jest to poważna sytuacja. W następstwie roślina staje się niewydolna i zaczyna masowo zrzucać liście. Może również dojść do zamierania całych pędów i usychania drzewka.

Korzenie cytrusa powinny mieć jasną barwę. Te, które mają ciemny kolor, są już martwe.

Przelewanie najczęściej zdarza się w okresie jesiennym i zimowym, kiedy roślina potrzebuje mniej wody, niż w sezonie. Właściciel może o tym nie wiedzieć i podlewa ją tyle samo, co wcześniej. W konsekwencji dochodzi do uszkodzenia korzeni i tytułowa cytryna zrzuca liście. Cytrusy są najbardziej narażone na przelanie w mało przepuszczalnym, zbitym podłożu, które długo zatrzymuje wilgoć.

Rozwiązanie: Podlewajmy cytrusy dopiero wtedy, gdy wierzchnia warstwa ziemi przeschnie. Stosujmy przepuszczalne podłoże i dbajmy o to, żeby doniczka miała wystarczająco dużo otworów odpływowych i by w podstawce nigdy nie zalegała woda.
Jeżeli korzenie zaczęły już gnić, roślinę należy ustawić w ciepłym i jasnym miejscu oraz podlewać bardzo oszczędnie.

Niedobór składników pokarmowych

Niedobory substancji mineralnych mogą powodować przebarwienia, a w skrajnych przypadkach opadanie liści cytrusów. Skupię się tu na niedoborze azotu, który daje podobne symptomy, jak te opisane wyżej: żółknięcie nerwów liści, następnie całej blaszki i w końcu opadanie liści w kolejności od najstarszych.

Tak mogą wyglądać liście, które spadły z powodu przelania, albo z powodu braków pokarmowych, w tym niedoboru azotu.

Czym niedobór azotu różni się od objawów stresu, czy przelania? Przede wszystkim pożółknięte liście dosyć długo wiszą na drzewku, zanim spadną. Wzrost jest zahamowany, a jeżeli pojawiają się nowe liście, to są drobne i słabo wybarwione. Korzenie nie są uszkodzone. Braki azotu zdarzają się najczęściej w przepuszczalnych podłożach z dużą zawartością nieprzekompostowanej materii organicznej, na przykład kory sosnowej. Po uzupełnieniu azotu pożółknięte liście mogą odzyskać zielony kolor.

Rozwiązanie: Prawidłowe nawożenie cytrusów zmniejsza ryzyko wystąpienia niedoborów. Dbajmy też o zachowanie prawidłowego pH podłoża, czyli w granicach od 5,5 do 6,5.
Jeżeli stwierdzimy braki pokarmowe, uzupełnijmy je odpowiednim nawozem. Zanim jednak zastosujemy nawożenie, upewnijmy się, że przyczyną zrzucania liści nie jest stres lub przelanie. Jeżeli problem występuje w zimie, to lepiej podać nawóz dopiero na wiosnę, chyba że występują silne niedobory.

Jak ustalić, dlaczego cytrus zrzuca liście?

Wiemy już, że zrzucanie liści może mieć różne powody. Jak więc dowiedzieć się, dlaczego pomarańcza, mandarynka lub cytryna gubi liście?

Zanim zaczniemy diagnozować problemy opisane w tym artykule (jak stres, przelanie lub niedobory pokarmowe), upewnijmy się, że liście nie opadają z powodu uszkodzenia. Czy cytrus ostatnio nie był narażony na działanie mrozu? (Zobacz więcej: Cytrus przemarzł!) Czy opadające liście nie mają suchych brzegów i końcówek? (Zobacz więcej: Dlaczego zasychają końcówki liści?) Czy nie ma na nich plam wskazujących na chorobę grzybową?

Jeżeli jesteśmy pewni, że przyczyną opadania liści nie są ich uszkodzenia i wykluczamy też wymianę starych liści, możemy zacząć diagnozować problemy opisane w tym artykule. Warto ocenić korzenie. Ich dobry stan wykluczy przelanie. Trzeba też zastanowić się, czy cytrus był ostatnio narażony na stres? Jeżeli wykluczymy przelanie i stres, zastanówmy się, czy cytrus nie ma niedoborów mineralnych?

Po postawieniu diagnozy wyleczenie rośliny będzie prostsze. Niezależnie od powodu zrzucania liści warto zapewnić chorującej roślinie dużo światła – w takich warunkach szybciej odzyska zdrowie. Stosując prawidłową pielęgnację unikamy też problemu opadania liści w przyszłości.