Tag: przesadzanie

Tematy związane z podłożem i przesadzaniem cytrusów.

Dlaczego cytrus więdnie?

Data wpisu 28 maja 2021

Niedobór wody

Czasem zdarza się, że młode pędy i liście rośliny cytrusowej więdną. Oprócz tego starsze liście mogą zwijać się i tracić połysk. Takie objawy sygnalizują brak wody i przeważnie wystarczy po prostu podlać roślinę.

Co jednak zrobić, kiedy cytryna, mandarynka lub inny cytrus więdnie mimo prawidłowego podlewania?

Cytrus więdnie z powodu niedoboru wody w tkankach. — Liście mogą więdnąć, kiedy roślinie brakuje wody lub gdy spada wilgotność powietrza.

Niedobór wody może być spowodowany przesuszeniem podłoża, ale też na przykład niską wilgotnością powietrza, niestabilnymi warunkami, zasoleniem podłoża lub obecnością nieproszonych gości w ziemi. Omówmy po kolei te przypadki.

1. Przesuszenie podłoża

Jeżeli liście pomarańczy, mandarynki, cytryny więdną lub skręcają się, pierwsze o czym pomyślimy, to: trzeba roślinę podlać! I słusznie, bo często rozwiązanie jest tak proste. Przeważnie po podlaniu drzewka cytrusowe wracają do dobrej kondycji.

Jednak jeśli cytrus więdnie mimo prawidłowego podlewania, trzeba znaleźć właściwą przyczynę niedoboru wody w tkankach rośliny.

2. Niska wilgotność powietrza

Kolejnym powodem więdnięcia drzewek cytrusowych może być suche powietrze. Ten problem występuje najczęściej, kiedy cytrusy spędzają zimę w mieszkaniu. W okresie grzewczym w wielu mieszkaniach wilgotność względna spada poniżej 30-35%. Najbardziej cierpią rośliny ustawione w pobliżu grzejników.
Podobny problem może wystąpić u cytrusów przebywających na świeżym powietrzu, podczas gorącej lub wietrznej i suchej pogody.

Warto kontrolować wilgotność powietrza wokół roślin i w razie potrzeby podnosić ją.

Rozwiązanie: Nie należy ustawiać cytrusów w pobliżu działających grzejników. Wilgotność powietrza można podnieść przez systematyczne zraszanie roślin lub ustawienie w ich pobliżu pojemników z wodą. Cytrusy powinniśmy też chronić przed przeciągami i silnym wiatrem.

3. Niestabilne warunki

Szybkie ocieplenie lub ochłodzenie, wahania temperatur, zerwanie się silnego wiatru i inne nagłe zmiany warunków mają niekorzystny wpływ na cytrusy. W takich sytuacjach woda paruje z rośliny szybciej, niż dostarczają ją korzenie, dlatego liście więdną i skręcają się.
Często cytrusy więdną, kiedy podłoże jest jeszcze zimne, a roślinę zaczyna ogrzewać mocne słońce. Taka sytuacja ma miejsce po chłodnej nocy, kiedy w ciągu dnia temperatura szybko się podnosi.

Także roślina po przeniesieniu z mieszkania na świeże powietrze lub po przesadzaniu może więdnąć, zanim zaaklimatyzuje się w nowych warunkach.

Więdnięcie może być spowodowane przesuszeniem podłoża, ale też spadkiem wilgotności powietrza albo zmianą temperatury.

Rozwiązanie: Starajmy się zapewnić cytrusom stabilne środowisko, szczególnie kiedy rosną lub jeżeli były niedawno przesadzane. Chrońmy korzenie przed chłodem i przegrzewaniem. Aklimatyzujmy rośliny stopniowo do nowych warunków.

4. Zasolenie podłoża

Jeżeli obserwujemy żółknięcie i zasychanie końcówek liści, to powodem jest zasolenie. Nadmiar soli mineralnych w podłożu utrudnia korzeniom pobieranie wody, przez co trudno jest nawodnić roślinę. Podlewanie i zraszanie pomaga tylko częściowo, roślina ciągle wygląda na wysuszoną.
Przyczyną zasolenia może być podlewanie nieodpowiednią wodą, przenawożenie lub posadzenie do zasolonego podłoża.

Rozwiązanie: Zmiana wody do podlewania na wodę deszczową, destylowaną lub demineralizowaną. Przepłukanie zasolonego podłoża lub wymiana ziemi na nową.

Zobacz więcej o zasoleniu: Dlaczego zasychają końcówki liści?

5. Nieproszeni goście w glebie

Powodem więdnięcia gałązek i liści cytrusów może być też obecność w podłożu nieproszonych gości. Na przykład mrówek, które założyły mrowisko pod naszą rośliną. Te stworzenia nie gryzą korzeni, ale drążą korytarze w ziemi, przez co podłoże zbyt szybko przesycha. Cytrus więdnie, żółknie i zamiera.
Niektóre szkodniki glebowe mogą też żywić się korzeniami, co jest jeszcze groźniejsze dla roślin.

Rozwiązanie: Zidentyfikowanie i usunięcie szkodników z podłoża lub wymiana ziemi na nową.
Jeżeli problemem są mrówki, to sprawdź, czy cytrus nie jest zaatakowany przez miseczniki, wełnowce lub mszyce. Te szkodniki wytwarzają spadź, która przyciąga mrówki.

Cytrus więdnie – podsumowanie

Więdnięcie młodych gałązek cytrusów i skręcanie się, utrata połysku starszych liści to objawy niedoboru wody w tkankach rośliny. Przyczyną mogą być sytuacje opisane w tym artykule:

Przesuszenie podłoża
Niska wilgotność powietrza
Niestabilne warunki
Zasolenie podłoża
Nieproszeni goście w glebie

Jeżeli szybko nawodnimy roślinę, to liście mogą odzyskać dobrą formę. Gorzej, jeżeli braki wody będą się powtarzać. Wtedy kondycja drzewka pogorszy się, może dojść do stałych deformacji rosnących liści.

Dlatego powinniśmy dbać o prawidłowe nawodnienie drzewek cytrusowych, szczególnie w okresie wzrostu. Jednocześnie uważajmy, żeby nie przelać roślin – ponieważ nadmiar wody w podłożu też może prowadzić do uszkodzeń korzeni i poważnych problemów. Zobacz więcej o podlewaniu cytrusów.

Zwijanie się liści cytrusów

Ktoś może zadać pytanie: „Dlaczego liście cytryny/pomarańczy/innego cytrusa zwijają się? ̎

Deformacje liści mogą być spowodowane zarówno brakiem wody, jak i innymi czynnikami. Jak rozpoznać, czy roślinie brakuje wody, czy też liście mają po prostu zwinięty kształt?

Tej roślinie brakuje wody. Liście zwijają się. — Tej roślinie brakuje wody.

Tej roślinie nie brakuje wody. — Tej roślinie brakuje wody.

O niedoborze wody świadczą zwinięte oraz matowe liście cytrusów. Natomiast liście, które są skręcone, ale z połyskiem i intensywnie zielone, nie sygnalizują braku wody.

Kształt liści formuje się w czasie ich wzrostu. Jeżeli w tym okresie:

wystąpią długotrwałe niedobory wody,
liście zostaną uszkodzone mechanicznie,
roślinie zabraknie niektórych składników odżywczych lub światła,

to liście mogą się zdeformować i takie już pozostaną niezależnie od późniejszych warunków. Niektóre gatunki i odmiany cytrusów mają też większą skłonność do zniekształceń i zwijania się liści, nawet bez wyraźnej przyczyny. Dlatego jeżeli chcemy ocenić kondycję rośliny, patrzmy raczej na kolor i połysk liści, niż na ich kształt.

Dlaczego zasychają końcówki liści?

Data wpisu 20 lutego 2021

Zasolenie podłoża

Kiedy żółkną i zasychają końcówki liści cytrusów, niektórzy winią za to suche powietrze. W rzeczywistości przyczyny trzeba poszukać gdzie indziej.

Żółknięcie, a następnie zasychanie końcówek liści to efekt zasolenia. Nie tylko solą kuchenną (chlorkiem sodu), ale także innymi solami, które gromadzą się w podłożu i w nadmiarze powodują zatrucie rośliny.

Zasychanie końcówek liści to efekt zasolenia podłoża.

Objawy zasolenia podłoża

Ogólne objawy charakterystyczne dla zasolenia to żółknięcie, a następnie zasychanie końcówek i brzegów liści. Przeważnie starsze liście zostają uszkodzone w pierwszej kolejności.
Oprócz tego zasolona roślina może sprawiać wrażenie, jakby wciąż brakowało jej wody. Podlewanie pomaga tylko częściowo, nie udaje się skutecznie nawodnić rośliny.

Objawy zasolenia przeważnie postępują w następujący sposób:

Końcówki i brzegi liści żółkną. Pozostała część liścia jest zielona.
Następnie końcówki lub brzegi liści schną, żółknięcie może postępować wgłąb liścia.
Zasychanie postępuje, mocno uszkodzone liście opadają.

Czasami końcówki liści nie żółkną, tylko od razu zasychają.

Objawy zatrucia poszczególnymi solami mineralnymi mogą się częściowo różnić. Na potrzeby artykułu nie rozróżniam jednak objawów toksyczności poszczególnych soli i traktuję je zbiorczo jako zasolenie.

Dlaczego podłoże jest zasolone?

Wiemy już, że zasolenie podłoża może prowadzić do zatrucia rośliny. Żółknięcie i zasychanie końcówek liści to jeden z objawów takiego zatrucia. Jest kilka możliwych źródeł zasolenia podłoża:

woda – podlewanie wodą z wysoką zawartością soli mineralnych,
nawóz – przenawożenie lub podawanie nieodpowiedniego nawozu,
podłoże – użycie zasolonego podłoża.

Omówmy po kolei te przyczyny zasolenia.

1. Woda z wysoką zawartością soli mineralnych

Woda kranowa może zawierać dużą ilość soli mineralnych. Im dłużej używamy takiej wody do podlewania, tym większe jest ryzyko zasolenia podłoża, a także podwyższenia jego odczynu pH.

Wytrącanie się takiego osadu na ziemi świadczy o podlewaniu twardą wodą.

Rozwiązanie: Jeżeli mamy złej jakości wodę kranową, to lepiej podlewać cytrusy wodą z filtra RO, destylowaną lub samodzielnie zbieraną wodą deszczową. Więcej informacji jest w artykule Podlewanie cytrusów.

Jeżeli podlewaliśmy rośliny złej jakości wodą, powinniśmy przepłukać podłoże dobrą wodą. Jak przepłukać ziemię? Po prostu podlewamy roślinę na tyle mocno, żeby woda przeciekła otworami w doniczce. Wodę z podstawka wylewamy. Następnie czekamy, aż ziemia przeschnie i ponownie płuczemy. Powtarzamy taki zabieg kilka razy.
Jeżeli roślina jest mocno zatruta, to zamiast płukać, lepiej wymienić podłoże na nowe.

Podlewanie cytrusów

2. Przenawożenie

Kiedy roślina jest zbyt mocno nawożona, nadmiar dostarczanych soli mineralnych odkłada się w ziemi. Podobna sytuacja może wystąpić, jeżeli stosujemy nawóz o nieodpowiednich dla cytrusów proporcjach.

Rozwiązanie: Nawóz powinien być stosowany we właściwych dawkach i proporcjach, tak żeby roślina była w stanie zużyć wszystkie dostarczane składniki. Więcej można przeczytać w artykule Nawożenie cytrusów.
Jeżeli roślina została przenawożona, to należy przestać nawozić oraz przepłukać lub wymienić podłoże na nowe.

Nawożenie cytrusów

3. Niewłaściwe podłoże

Jeżeli objawy zasolenia pojawiły się po przesadzeniu rośliny do nowej ziemi, to można uznać, że źródło zasolenia jest w tym nowym podłożu.

Rozwiązanie: W takim przypadku trzeba będzie niestety przesadzić roślinę jeszcze raz, tym razem do lepszej ziemi.
Więcej informacji o ziemi dla cytrusów i przesadzaniu znajdziesz w artykule Podłoże i przesadzanie.

Podłoże i przesadzanie cytrusów

Podsumowanie

Jeżeli żółkną i zasychają końcówki liści cytryny, pomarańczy lub innej rośliny cytrusowej, to można podejrzewać zasolenie podłoża. Żeby wyleczyć roślinę, trzeba ustalić przyczynę (twarda woda do podlewania, przenawożenie lub nieodpowiednie podłoże do sadzenia) i wykluczyć ją. Zasolone podłoże warto przepłukać lub wymienić.

Uszkodzone liście raczej nie odzyskają zdrowego wyglądu. Jednak jeżeli żółknięcie i zasychanie liści przestanie postępować i ogólny stan rośliny poprawi się, to możemy uznać to za sukces.

Nie pomyl zasolenia z innymi problemami

Brązowienie, gnicie liści

W przypadku zasolenia końcówki liści najczęściej najpierw żółkną, później zasychają. Jeżeli jednak całe liście schną lub pojawia się zgnilizna – przyczyną nie jest zasolenie. W tym przypadku trzeba raczej podejrzewać chorobę grzybową lub na przykład przemrożenie.
Zobacz więcej: Cytrus przemarzł!

Zrzucanie liści

To prawda, że uszkodzone przez zasolenie liście mogą opadać. Jeżeli jednak cytrus zrzuca liście, które nie mają żadnych widocznych uszkodzeń, przyczyną również nie jest zasolenie.
Zobacz więcej o przyczynach zrzucania liści przez cytrusy: Dlaczego cytryna zrzuca liście?

Niedobory mineralne

Niektóre niedobory na pierwszy rzut oka mogą być pomylone z zasoleniem. Na przykład niedobór magnezu również powoduje żółknięcie liści od brzegów i występuje najpierw na starszych liściach.

Jeżeli masz pytania związane z zasoleniem i jesteś członkiem grupy – napisz, może uda się pomóc.

Dlaczego cytrus nie owocuje?

Data wpisu 9 lutego 2021

Możliwe przyczyny

Cytrusy potrafią obficie owocować w doniczce, jednak czasem roślina po prostu nie zakwita. Inna kwitnie, ale nie utrzymuje owoców. Dlaczego cytrus nie owocuje?

Jest kilka możliwych odpowiedzi na pytanie „dlaczego cytrus nie kwitnie/nie owocuje? ̎:

jest wyhodowany z nasiona
intensywnie rośnie
nie był zimowany w chłodzie
jest zbyt mocno cięty
rośnie w zbyt ciemnym miejscu
zawiązki owoców opadły z powodu stresu.

Omówmy po kolei te sytuacje.

1. Cytrus nie owocuje, bo jest wyhodowany z nasiona

Jeżeli Twoja roślina nie jest siewką lub miała już kwiaty, przejdź do kolejnego punktu.

Cytrusy, które wyrosły z nasion, całą energię skupiają na wzroście. Nie kwitną, ponieważ są w fazie młodocianej. Dopiero po osiągnięciu dorosłości będą mogły wydać kwiaty i owoce.

Cytrus nie owocuje? Możliwe, że jest siewką.

Cytrus z nasiona całą energię koncentruje na wzroście. Zakwitnie dopiero po osiągnięciu dorosłości.

Czas oczekiwania na zakwitnięcie siewki w dobrych warunkach może wynosić kilka lub kilkanaście lat i zależy w dużej mierze od gatunku i odmiany oraz od formy prowadzenia drzewka. Jeżeli chcemy, żeby cytrus z nasiona szybciej zaowocował, nie powinniśmy skracać długich pędów.

Kiedy zakwitnie cytrus z pestki?

2. Cytrus nie owocuje, bo intensywnie rośnie

W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że wzrost i kwitnienie to przeciwstawne zjawiska. Kiedy cytrus intensywnie rośnie, nie jest skłonny do kwitnienia i owocowania.

Kwiaty rzadko pojawiają się na silnych, pionowych pędach. Owocowaniu znacznie bardziej sprzyja rozkrzewiona korona z licznymi, drobnymi gałązkami.

Szczepiony cytrus lub sadzonka ukorzeniona z dorosłego drzewka to szlachetny materiał. Teoretycznie taka roślina może od razu kwitnąć i produkować owoce. W praktyce tylko niektóre cytrusy mogą owocować jako małe sadzonki¹. Wiele odmian na początku silnie rośnie, ale odbija się to na braku kwitnienia lub zrzucaniu wszystkich zawiązanych owoców. W takiej sytuacji na owocowanie można liczyć po wystarczającym rozkrzewieniu się sadzonki.

Silny wzrost i jednocześnie słabe owocowanie mogą też powodować: zbyt duża donica, przenawożenie azotem, bardzo energiczna podkładka, silne cięcie (o którym więcej w kolejnym punkcie).

Podłoże i przesadzanie

Nawożenie

Szczepienie cytrusów

3. Cytrus nie owocuje, bo jest nadmiernie przycinany

Umiarkowane przycinanie zbyt długich pędów może pomóc uformować gęstą koronę, co po pewnym czasie przełoży się na bogatsze kwitnienie i owocowanie. Jednak zbyt mocne cięcie przynosi odwrotny skutek: prowokuje silny wzrost i jednocześnie hamuje kwitnienie.

Silne przycięcie cytrusa wywołuje wzrost, ale jednocześnie hamuje kwitnienie.

Dlatego, jeżeli chcemy w danym roku uzyskać kwiaty i owoce, nie powinniśmy zbyt mocno przycinać cytrusa. Nie usuwajmy za jednym razem więcej niż 30-40% korony drzewka. Możemy wyciąć lub skrócić długie, nierozgałęzione pędy, ale unikajmy niepotrzebnego usuwania drobnych, rozkrzewionych gałązek – to na nich mogą pojawić się kwiaty.

Przycinanie cytrusów

4. Cytrus nie owocuje, bo nie jest zimowany w chłodzie

U wielu cytrusów na kwitnienie wpływają pozytywnie niskie temperatury.² Gatunki, które naturalnie kwitną tylko raz do roku, na wiosnę (m.in. mandarynka, klementynka, tangelo, pomarańcza), potrzebują zimowania w chłodzie. Jeżeli spędzą zimę w ciepłym mieszkaniu, to na wiosnę mogą słabo kwitnąć lub wypuścić tylko liście.

Cytrusy czasami wypuszczają pąki kwiatowe będąc jeszcze na zimowisku.

Natomiast gatunki, które naturalnie kwitną wiele razy do roku, mogą owocować nawet bez zimowania w obniżonej temperaturze. To na przykład cytron, limonka, limetta, cytryna, czy hybrydy kumkwata: kalamondyna, limekwat (limonella) i inne. Mimo wszystko zimowy odpoczynek jest dla nich korzystny.

Zimowanie cytrusów

Co ciekawe, kumkwat ma inny mechanizm kwitnienia: wytwarza pąki kwiatowe pod wpływem wysokich temperatur. Dlatego naturalnie u kumkwata kwiaty pojawiają się dopiero w lecie, kiedy jest ciepło. Jeżeli kumkwat nie ma owoców, to możliwe, że lato było dla niego zbyt chłodne.

5. Cytrus nie owocuje, bo ma za mało światła

Cytrus rosnący w zbyt ciemnym miejscu ma często duże, ciemnozielone liście i długie pędy. Korona jest mało rozkrzewiona i często wybujała. Roślina nie chce kwitnąć i owocować.

Cytrusy dobrze rosną w jasnym miejscu. Stanowisko nie musi być silnie nasłonecznione, ale roślina powinna mieć dostęp do światła przez cały dzień. W takich warunkach drzewka są zdrowsze, obficiej kwitną i owocują.

Gdzie ustawić cytrusa?

6. Cytrus zrzucił zawiązki owoców z powodu stresu

Na koniec omówmy trochę inną sytuację, niż opisane do tej pory. Załóżmy, że drzewko cytrusowe było w dobrym stanie, zakwitło i zawiązało owoce. Jednak w pewnym momencie jego stan się pogorszył i rosnące owoce opadły.

Cytrusy przeważnie zawiązują więcej owoców, niż są w stanie utrzymać i część z nich naturalnie opada – nie jest to nic niepokojącego. Jednak w sytuacji stresowej może dojść do zrzucenia nawet tych owoców, które roślina mogła by utrzymać. Przesuszenie, wysoka temperatura, przesadzanie w czasie kwitnienia, nagła zmiana warunków i inne czynniki stresowe mogą sprawić, że drzewko cytrusowe odrzuci młode owoce.

Po takiej sytuacji roślina może powtórzyć kwitnienie lub może już powtórnie nie zaowocować w danym roku. Cytrusy w trakcie kwitnienia i zawiązywania owoców są wrażliwe na stres, dlatego warto szczególnie o nie dbać w tym okresie.

Jak przyspieszyć kwitnienie?

Najważniejsza jest po prostu dobra opieka. W prawidłowych warunkach roślina powinna zakwitnąć i utrzymać owoce, kiedy będzie gotowa. Jeżeli jednak nie dzieje się to pomimo właściwej pielęgnacji, polecam upewnić się, czy źródłem problemu nie jest któraś z sytuacji opisanych powyżej.

Na koniec przedstawiam listę trików, które mogą zadziałać, jeżeli wszystkie inne metody zawiodły.

Przesuszenie
Ograniczamy podlewanie przez okres kilku tygodni, następnie rozpoczynamy intensywne nawadnianie. Ta metoda może spowodować kwitnienie, jednak trzeba pilnować, żeby nie zaszkodzić roślinie. Można ją zastosować tylko wtedy, kiedy cytrus nie rośnie.

Przyginanie pędów
To kolejny sposób na przyspieszenie kwitnienia. Jednocześnie formujemy atrakcyjną koronę drzewka.

Obrączkowanie
Obrączkowanie polega na usunięciu pierścienia kory z gałęzi lub pnia drzewka. Ta inwazyjna metoda może zmusić roślinę do wydania kwiatów, jednak nie jest zalecana początkującym.

Zastosowanie regulatorów wzrostu
Substancja o nazwie paclobutrazol może być stosowana w celu zmiany pokroju i przyspieszenia kwitnienia u cytrusów. Należy jednak zachować szczególną ostrożność, ponieważ nieodpowiednio stosowane środki chemiczne mogą zaszkodzić zarówno człowiekowi, jak i roślinom.

Jeżeli roślina cytrusowa jest szlachetna, to w końcu powinniśmy doczekać się owoców. Czasem wystarczy zmienić warunki, żeby zaczęła kwitnąć i owocować. W innych przypadkach trzeba po prostu uzbroić się w cierpliwość.

Jeżeli jesteś członkiem grupy i nie możesz ustalić, dlaczego cytrus nie owocuje – napisz, może uda się pomóc. 🙂