Tag: podlewanie

Tematy związane z podlewaniem roślin cytrusowych.

Dlaczego cytrus więdnie?

Data wpisu 28 maja 2021

Niedobór wody

Czasem zdarza się, że młode pędy i liście rośliny cytrusowej więdną. Oprócz tego starsze liście mogą zwijać się i tracić połysk. Takie objawy sygnalizują brak wody i przeważnie wystarczy po prostu podlać roślinę.

Co jednak zrobić, kiedy cytryna, mandarynka lub inny cytrus więdnie mimo prawidłowego podlewania?

Cytrus więdnie z powodu niedoboru wody w tkankach. — Liście mogą więdnąć, kiedy roślinie brakuje wody lub gdy spada wilgotność powietrza.

Niedobór wody może być spowodowany przesuszeniem podłoża, ale też na przykład niską wilgotnością powietrza, niestabilnymi warunkami, zasoleniem podłoża lub obecnością nieproszonych gości w ziemi. Omówmy po kolei te przypadki.

1. Przesuszenie podłoża

Jeżeli liście pomarańczy, mandarynki, cytryny więdną lub skręcają się, pierwsze o czym pomyślimy, to: trzeba roślinę podlać! I słusznie, bo często rozwiązanie jest tak proste. Przeważnie po podlaniu drzewka cytrusowe wracają do dobrej kondycji.

Jednak jeśli cytrus więdnie mimo prawidłowego podlewania, trzeba znaleźć właściwą przyczynę niedoboru wody w tkankach rośliny.

2. Niska wilgotność powietrza

Kolejnym powodem więdnięcia drzewek cytrusowych może być suche powietrze. Ten problem występuje najczęściej, kiedy cytrusy spędzają zimę w mieszkaniu. W okresie grzewczym w wielu mieszkaniach wilgotność względna spada poniżej 30-35%. Najbardziej cierpią rośliny ustawione w pobliżu grzejników.
Podobny problem może wystąpić u cytrusów przebywających na świeżym powietrzu, podczas gorącej lub wietrznej i suchej pogody.

Warto kontrolować wilgotność powietrza wokół roślin i w razie potrzeby podnosić ją.

Rozwiązanie: Nie należy ustawiać cytrusów w pobliżu działających grzejników. Wilgotność powietrza można podnieść przez systematyczne zraszanie roślin lub ustawienie w ich pobliżu pojemników z wodą. Cytrusy powinniśmy też chronić przed przeciągami i silnym wiatrem.

3. Niestabilne warunki

Szybkie ocieplenie lub ochłodzenie, wahania temperatur, zerwanie się silnego wiatru i inne nagłe zmiany warunków mają niekorzystny wpływ na cytrusy. W takich sytuacjach woda paruje z rośliny szybciej, niż dostarczają ją korzenie, dlatego liście więdną i skręcają się.
Często cytrusy więdną, kiedy podłoże jest jeszcze zimne, a roślinę zaczyna ogrzewać mocne słońce. Taka sytuacja ma miejsce po chłodnej nocy, kiedy w ciągu dnia temperatura szybko się podnosi.

Także roślina po przeniesieniu z mieszkania na świeże powietrze lub po przesadzaniu może więdnąć, zanim zaaklimatyzuje się w nowych warunkach.

Więdnięcie może być spowodowane przesuszeniem podłoża, ale też spadkiem wilgotności powietrza albo zmianą temperatury.

Rozwiązanie: Starajmy się zapewnić cytrusom stabilne środowisko, szczególnie kiedy rosną lub jeżeli były niedawno przesadzane. Chrońmy korzenie przed chłodem i przegrzewaniem. Aklimatyzujmy rośliny stopniowo do nowych warunków.

4. Zasolenie podłoża

Jeżeli obserwujemy żółknięcie i zasychanie końcówek liści, to powodem jest zasolenie. Nadmiar soli mineralnych w podłożu utrudnia korzeniom pobieranie wody, przez co trudno jest nawodnić roślinę. Podlewanie i zraszanie pomaga tylko częściowo, roślina ciągle wygląda na wysuszoną.
Przyczyną zasolenia może być podlewanie nieodpowiednią wodą, przenawożenie lub posadzenie do zasolonego podłoża.

Rozwiązanie: Zmiana wody do podlewania na wodę deszczową, destylowaną lub demineralizowaną. Przepłukanie zasolonego podłoża lub wymiana ziemi na nową.

Zobacz więcej o zasoleniu: Dlaczego zasychają końcówki liści?

5. Nieproszeni goście w glebie

Powodem więdnięcia gałązek i liści cytrusów może być też obecność w podłożu nieproszonych gości. Na przykład mrówek, które założyły mrowisko pod naszą rośliną. Te stworzenia nie gryzą korzeni, ale drążą korytarze w ziemi, przez co podłoże zbyt szybko przesycha. Cytrus więdnie, żółknie i zamiera.
Niektóre szkodniki glebowe mogą też żywić się korzeniami, co jest jeszcze groźniejsze dla roślin.

Rozwiązanie: Zidentyfikowanie i usunięcie szkodników z podłoża lub wymiana ziemi na nową.
Jeżeli problemem są mrówki, to sprawdź, czy cytrus nie jest zaatakowany przez miseczniki, wełnowce lub mszyce. Te szkodniki wytwarzają spadź, która przyciąga mrówki.

Cytrus więdnie – podsumowanie

Więdnięcie młodych gałązek cytrusów i skręcanie się, utrata połysku starszych liści to objawy niedoboru wody w tkankach rośliny. Przyczyną mogą być sytuacje opisane w tym artykule:

Przesuszenie podłoża
Niska wilgotność powietrza
Niestabilne warunki
Zasolenie podłoża
Nieproszeni goście w glebie

Jeżeli szybko nawodnimy roślinę, to liście mogą odzyskać dobrą formę. Gorzej, jeżeli braki wody będą się powtarzać. Wtedy kondycja drzewka pogorszy się, może dojść do stałych deformacji rosnących liści.

Dlatego powinniśmy dbać o prawidłowe nawodnienie drzewek cytrusowych, szczególnie w okresie wzrostu. Jednocześnie uważajmy, żeby nie przelać roślin – ponieważ nadmiar wody w podłożu też może prowadzić do uszkodzeń korzeni i poważnych problemów. Zobacz więcej o podlewaniu cytrusów.

Zwijanie się liści cytrusów

Ktoś może zadać pytanie: „Dlaczego liście cytryny/pomarańczy/innego cytrusa zwijają się? ̎

Deformacje liści mogą być spowodowane zarówno brakiem wody, jak i innymi czynnikami. Jak rozpoznać, czy roślinie brakuje wody, czy też liście mają po prostu zwinięty kształt?

Tej roślinie brakuje wody. Liście zwijają się. — Tej roślinie brakuje wody.

Tej roślinie nie brakuje wody. — Tej roślinie brakuje wody.

O niedoborze wody świadczą zwinięte oraz matowe liście cytrusów. Natomiast liście, które są skręcone, ale z połyskiem i intensywnie zielone, nie sygnalizują braku wody.

Kształt liści formuje się w czasie ich wzrostu. Jeżeli w tym okresie:

wystąpią długotrwałe niedobory wody,
liście zostaną uszkodzone mechanicznie,
roślinie zabraknie niektórych składników odżywczych lub światła,

to liście mogą się zdeformować i takie już pozostaną niezależnie od późniejszych warunków. Niektóre gatunki i odmiany cytrusów mają też większą skłonność do zniekształceń i zwijania się liści, nawet bez wyraźnej przyczyny. Dlatego jeżeli chcemy ocenić kondycję rośliny, patrzmy raczej na kolor i połysk liści, niż na ich kształt.

Dlaczego zasychają końcówki liści?

Data wpisu 20 lutego 2021

Zasolenie podłoża

Kiedy żółkną i zasychają końcówki liści cytrusów, niektórzy winią za to suche powietrze. W rzeczywistości przyczyny trzeba poszukać gdzie indziej.

Żółknięcie, a następnie zasychanie końcówek liści to efekt zasolenia. Nie tylko solą kuchenną (chlorkiem sodu), ale także innymi solami, które gromadzą się w podłożu i w nadmiarze powodują zatrucie rośliny.

Zasychanie końcówek liści to efekt zasolenia podłoża.

Objawy zasolenia podłoża

Ogólne objawy charakterystyczne dla zasolenia to żółknięcie, a następnie zasychanie końcówek i brzegów liści. Przeważnie starsze liście zostają uszkodzone w pierwszej kolejności.
Oprócz tego zasolona roślina może sprawiać wrażenie, jakby wciąż brakowało jej wody. Podlewanie pomaga tylko częściowo, nie udaje się skutecznie nawodnić rośliny.

Objawy zasolenia przeważnie postępują w następujący sposób:

Końcówki i brzegi liści żółkną. Pozostała część liścia jest zielona.
Następnie końcówki lub brzegi liści schną, żółknięcie może postępować wgłąb liścia.
Zasychanie postępuje, mocno uszkodzone liście opadają.

Czasami końcówki liści nie żółkną, tylko od razu zasychają.

Objawy zatrucia poszczególnymi solami mineralnymi mogą się częściowo różnić. Na potrzeby artykułu nie rozróżniam jednak objawów toksyczności poszczególnych soli i traktuję je zbiorczo jako zasolenie.

Dlaczego podłoże jest zasolone?

Wiemy już, że zasolenie podłoża może prowadzić do zatrucia rośliny. Żółknięcie i zasychanie końcówek liści to jeden z objawów takiego zatrucia. Jest kilka możliwych źródeł zasolenia podłoża:

woda – podlewanie wodą z wysoką zawartością soli mineralnych,
nawóz – przenawożenie lub podawanie nieodpowiedniego nawozu,
podłoże – użycie zasolonego podłoża.

Omówmy po kolei te przyczyny zasolenia.

1. Woda z wysoką zawartością soli mineralnych

Woda kranowa może zawierać dużą ilość soli mineralnych. Im dłużej używamy takiej wody do podlewania, tym większe jest ryzyko zasolenia podłoża, a także podwyższenia jego odczynu pH.

Wytrącanie się takiego osadu na ziemi świadczy o podlewaniu twardą wodą.

Rozwiązanie: Jeżeli mamy złej jakości wodę kranową, to lepiej podlewać cytrusy wodą z filtra RO, destylowaną lub samodzielnie zbieraną wodą deszczową. Więcej informacji jest w artykule Podlewanie cytrusów.

Jeżeli podlewaliśmy rośliny złej jakości wodą, powinniśmy przepłukać podłoże dobrą wodą. Jak przepłukać ziemię? Po prostu podlewamy roślinę na tyle mocno, żeby woda przeciekła otworami w doniczce. Wodę z podstawka wylewamy. Następnie czekamy, aż ziemia przeschnie i ponownie płuczemy. Powtarzamy taki zabieg kilka razy.
Jeżeli roślina jest mocno zatruta, to zamiast płukać, lepiej wymienić podłoże na nowe.

Podlewanie cytrusów

2. Przenawożenie

Kiedy roślina jest zbyt mocno nawożona, nadmiar dostarczanych soli mineralnych odkłada się w ziemi. Podobna sytuacja może wystąpić, jeżeli stosujemy nawóz o nieodpowiednich dla cytrusów proporcjach.

Rozwiązanie: Nawóz powinien być stosowany we właściwych dawkach i proporcjach, tak żeby roślina była w stanie zużyć wszystkie dostarczane składniki. Więcej można przeczytać w artykule Nawożenie cytrusów.
Jeżeli roślina została przenawożona, to należy przestać nawozić oraz przepłukać lub wymienić podłoże na nowe.

Nawożenie cytrusów

3. Niewłaściwe podłoże

Jeżeli objawy zasolenia pojawiły się po przesadzeniu rośliny do nowej ziemi, to można uznać, że źródło zasolenia jest w tym nowym podłożu.

Rozwiązanie: W takim przypadku trzeba będzie niestety przesadzić roślinę jeszcze raz, tym razem do lepszej ziemi.
Więcej informacji o ziemi dla cytrusów i przesadzaniu znajdziesz w artykule Podłoże i przesadzanie.

Podłoże i przesadzanie cytrusów

Podsumowanie

Jeżeli żółkną i zasychają końcówki liści cytryny, pomarańczy lub innej rośliny cytrusowej, to można podejrzewać zasolenie podłoża. Żeby wyleczyć roślinę, trzeba ustalić przyczynę (twarda woda do podlewania, przenawożenie lub nieodpowiednie podłoże do sadzenia) i wykluczyć ją. Zasolone podłoże warto przepłukać lub wymienić.

Uszkodzone liście raczej nie odzyskają zdrowego wyglądu. Jednak jeżeli żółknięcie i zasychanie liści przestanie postępować i ogólny stan rośliny poprawi się, to możemy uznać to za sukces.

Nie pomyl zasolenia z innymi problemami

Brązowienie, gnicie liści

W przypadku zasolenia końcówki liści najczęściej najpierw żółkną, później zasychają. Jeżeli jednak całe liście schną lub pojawia się zgnilizna – przyczyną nie jest zasolenie. W tym przypadku trzeba raczej podejrzewać chorobę grzybową lub na przykład przemrożenie.
Zobacz więcej: Cytrus przemarzł!

Zrzucanie liści

To prawda, że uszkodzone przez zasolenie liście mogą opadać. Jeżeli jednak cytrus zrzuca liście, które nie mają żadnych widocznych uszkodzeń, przyczyną również nie jest zasolenie.
Zobacz więcej o przyczynach zrzucania liści przez cytrusy: Dlaczego cytryna zrzuca liście?

Niedobory mineralne

Niektóre niedobory na pierwszy rzut oka mogą być pomylone z zasoleniem. Na przykład niedobór magnezu również powoduje żółknięcie liści od brzegów i występuje najpierw na starszych liściach.

Jeżeli masz pytania związane z zasoleniem i jesteś członkiem grupy – napisz, może uda się pomóc.

Dlaczego cytryna zrzuca liście?

Data wpisu 8 grudnia 2020

Kilka możliwych przyczyn

Czasami liście rośliny cytrusowej spadają, choć nie mają śladów chorób ani uszkodzeń. Mogą żółknąć lub spadać w całkiem zielonym stanie. Dlaczego pomarańcza, grejpfrut, czy cytryna zrzuca liście? Kiedy jest to powód do niepokoju?

Cytrusy mogą zrzucać liście z kilku różnych powodów: stresu, przelania i uszkodzenia korzeni lub niedoborów pokarmowych. Liście mogą też spadać ze starości. Dziś opowiem więcej o tych przypadkach. Podpowiem też, kiedy sytuacja jest poważna i jak jej zaradzić.

Wymiana liści

Mimo, że cytrusy są zimozielone ¹, ich liście żyją około dwa-trzy lata, później żółkną i spadają. Jeżeli więc tytułowa cytryna jest w ogólnie dobrym stanie i zrzuciła tylko kilka starszych liści, to nie ma powodu do niepokoju.

Jeżeli spadają tylko pojedyncze liście, nie musi dziać się nic poważnego. Kontrolujmy jednak stan rośliny.

Rozwiązanie: Opadanie pojedynczych liści nie wymaga interwencji z naszej strony. Obserwujmy jednak roślinę i upewnijmy się, że prawidłowo o nią dbamy.

Co jednak, jeżeli cytrus nie tyle wymienia liście, co traci je w szybkim tempie, a jego stan wyraźnie się pogarsza? W takim wypadku musi być inna przyczyna. Poszukajmy jej.

Stres

Najbardziej widocznym objawem stresu u cytrusów jest właśnie żółknięcie i opadanie liści. W przypadku gwałtownego wstrząsu roślina może też zrzucać całkiem zielone liście, a w skrajnych sytuacjach drzewko stanie się całkowicie bezlistne.

Stres może wywołać:

nagła zmiana warunków
niedobór światła
susza lub nadmierne podlewanie
uszkodzenie korzeni
zbyt niska temperatura podłoża w połączeniu z wysoką temperaturą powietrza

Rozwiązanie: Cytrusy lubią stabilne warunki, dlatego trzeba przyzwyczajać je stopniowo do każdej dużej zmiany. W czasie zimy pamiętajmy, że im jest cieplej, tym więcej potrzeba światła. Jeżeli to możliwe, zimujmy cytrusy w chłodzie, w stabilnej temperaturze. Jeśli nie mamy takiej możliwości, warto przynajmniej ograniczyć podlewanie i ustawić cytrusa w jak najjaśniejszym miejscu (na przykład przy południowym oknie) lub zastosować doświetlanie.

Przelanie

Nadmiar wody w podłożu prowadzi do niedotlenienia korzeni, które zaczynają obumierać i gnić. Jest to poważna sytuacja. W następstwie roślina staje się niewydolna i zaczyna masowo zrzucać liście. Może również dojść do zamierania całych pędów i usychania drzewka.

Korzenie cytrusa powinny mieć jasną barwę. Te, które mają ciemny kolor, są już martwe.

Przelewanie najczęściej zdarza się w okresie jesiennym i zimowym, kiedy roślina potrzebuje mniej wody, niż w sezonie. Właściciel może o tym nie wiedzieć i podlewa ją tyle samo, co wcześniej. W konsekwencji dochodzi do uszkodzenia korzeni i tytułowa cytryna zrzuca liście. Cytrusy są najbardziej narażone na przelanie w mało przepuszczalnym, zbitym podłożu, które długo zatrzymuje wilgoć.

Rozwiązanie: Podlewajmy cytrusy dopiero wtedy, gdy wierzchnia warstwa ziemi przeschnie. Stosujmy przepuszczalne podłoże i dbajmy o to, żeby doniczka miała wystarczająco dużo otworów odpływowych i by w podstawce nigdy nie zalegała woda.
Jeżeli korzenie zaczęły już gnić, roślinę należy ustawić w ciepłym i jasnym miejscu oraz podlewać bardzo oszczędnie.

Niedobór składników pokarmowych

Niedobory substancji mineralnych mogą powodować przebarwienia, a w skrajnych przypadkach opadanie liści cytrusów. Skupię się tu na niedoborze azotu, który daje podobne symptomy, jak te opisane wyżej: żółknięcie nerwów liści, następnie całej blaszki i w końcu opadanie liści w kolejności od najstarszych.

Tak mogą wyglądać liście, które spadły z powodu przelania, albo z powodu braków pokarmowych, w tym niedoboru azotu.

Czym niedobór azotu różni się od objawów stresu, czy przelania? Przede wszystkim pożółknięte liście dosyć długo wiszą na drzewku, zanim spadną. Wzrost jest zahamowany, a jeżeli pojawiają się nowe liście, to są drobne i słabo wybarwione. Korzenie nie są uszkodzone. Braki azotu zdarzają się najczęściej w przepuszczalnych podłożach z dużą zawartością nieprzekompostowanej materii organicznej, na przykład kory sosnowej. Po uzupełnieniu azotu pożółknięte liście mogą odzyskać zielony kolor.

Rozwiązanie: Prawidłowe nawożenie cytrusów zmniejsza ryzyko wystąpienia niedoborów. Dbajmy też o zachowanie prawidłowego pH podłoża, czyli w granicach od 5,5 do 6,5.
Jeżeli stwierdzimy braki pokarmowe, uzupełnijmy je odpowiednim nawozem. Zanim jednak zastosujemy nawożenie, upewnijmy się, że przyczyną zrzucania liści nie jest stres lub przelanie. Jeżeli problem występuje w zimie, to lepiej podać nawóz dopiero na wiosnę, chyba że występują silne niedobory.

Jak ustalić, dlaczego cytrus zrzuca liście?

Wiemy już, że zrzucanie liści może mieć różne powody. Jak więc dowiedzieć się, dlaczego pomarańcza, mandarynka lub cytryna gubi liście?

Zanim zaczniemy diagnozować problemy opisane w tym artykule (jak stres, przelanie lub niedobory pokarmowe), upewnijmy się, że liście nie opadają z powodu uszkodzenia. Czy cytrus ostatnio nie był narażony na działanie mrozu? (Zobacz więcej: Cytrus przemarzł!) Czy opadające liście nie mają suchych brzegów i końcówek? (Zobacz więcej: Dlaczego zasychają końcówki liści?) Czy nie ma na nich plam wskazujących na chorobę grzybową?

Jeżeli jesteśmy pewni, że przyczyną opadania liści nie są ich uszkodzenia i wykluczamy też wymianę starych liści, możemy zacząć diagnozować problemy opisane w tym artykule. Warto ocenić korzenie. Ich dobry stan wykluczy przelanie. Trzeba też zastanowić się, czy cytrus był ostatnio narażony na stres? Jeżeli wykluczymy przelanie i stres, zastanówmy się, czy cytrus nie ma niedoborów mineralnych?

Po postawieniu diagnozy wyleczenie rośliny będzie prostsze. Niezależnie od powodu zrzucania liści warto zapewnić chorującej roślinie dużo światła – w takich warunkach szybciej odzyska zdrowie. Stosując prawidłową pielęgnację unikamy też problemu opadania liści w przyszłości.