Kiedy zakwitnie cytrus z pestki? Rośliny cytrusowe w Polsce

Ile trzeba czekać na owoce?

Cytrus z pestki, czyli siewka, w pierwszych latach całą energię skupia na wzroście. Produkuje liście, ale nie kwitnie. Jest w stanie młodocianym. W naszych warunkach na pierwsze kwitnienie i owocowanie cytrusa z nasiona trzeba czekać zależnie od gatunku kilka, kilkakilkanaście lub nawet kilkadziesiąt lat, a roślina nadmiernie przycinana może nie zakwitnąć nigdy.

W dalszej części artykułu więcej o teorii liczby węzłów, a także o tym, które gatunki cytrusów owocują z nasiona szybciej od innych.

cytrus z nasiona w pierwszych latach wydaje tylko liście

Teoria liczby węzłów

Przeprowadzone badania sugerują, że cytrusy z nasion mogą zakwitnąć po osiągnięciu pewnej liczby węzłów na pędzie¹. Można więc przypuścić, że roślina wyhodowana z pestki musi osiągnąć pewną wysokość, a ściślej: ilość węzłów na danym pędzie, aby mogła kwitnąć i owocować. Na tych założeniach opiera się teoria liczby węzłów.

Najważniejsze założenia teorii liczby węzłów:

Węzły liczy się w linii prostej od podstawy rośliny do wierzchołka danego pędu.
Węzeł to odcinek pędu, na którym wyrasta liść. Przy węźle znajduje się też pąk boczny, często w towarzystwie ciernia. Każdy węzeł „pamięta” swój numer, niezależnie czy jest to numer 2, 20 czy 200.
Każda siewka ma określoną liczbę węzłów potrzebną do osiągnięcia dorosłości, liczba ta wynosi kilkadziesiąt lub kilkaset węzłów i w dużej mierze zależy od gatunku/odmiany cytrusa.
Jeżeli siewka jest rozgałęziona, to każdy pęd będzie miał inną liczbę węzłów na szczycie. Zakwitnąć mogą tylko te pędy, które osiągnęły już określony numer. Pozostałe będą nadal w stanie młodocianym.
Dojrzałe pędy można rozpoznać po krótszych cierniach w porównaniu do pędów niedojrzałych i po większej skłonności do krzewienia się. Dojrzałość jest osiągana stopniowo.

Węzły liczy się w linii prostej od podstawy rośliny do wierzchołka pędu.

Zgodnie z tymi założeniami przycinanie siewek nie jest wskazane, bo w ten sposób odcina się część węzłów i tym samym opóźnia kwitnienie. Jeżeli siewka robi się za wysoka, zdecydowanie lepszą opcją jest przeszczepienie pędu z najwyższą liczbą węzłów na podkładkę, albo ukorzenienie go i wyprowadzenie z niego nowego drzewka.

Sprawa wymaga dalszych badań

Mechanizmy, które wpływają na kwitnienie cytrusów z nasion, mogą być bardziej skomplikowane. Teoria liczby węzłów może być pewnym uproszczeniem i nie wszystkie jej założenia muszą być słuszne. Wiele w tym temacie pozostaje do odkrycia.

Wiele zależy od gatunku

Warto wspomnieć, że u niektórych gatunków cytrusów faza młodociana trwa krócej, niż u innych. I tak kumkwat z nasiona może zakwitnąć w warunkach domowych już po kilku latach. Równie szybko owocuje limonka meksykańska (ang. Key lime). Także australijskiej finger limie (lub jej hybrydom) przypisuje się zdolność szybkiego wchodzenia w owocowanie, choć w przypadku tego gatunku sprawa wymaga potwierdzenia.

Warto sadzić kumkwata i jego hybrydy z nasion. Mamy realną szansę doczekać się kwiatów już po kilku latach.

Natomiast cytrusy takie jak cytryna i mandarynka posadzone z nasiona mają średni czas wchodzenia w dorosłość, na owoce będzie więc trzeba czekać co najmniej kilka lub kilkanaście lat. Najdłużej jednak trwa to w przypadku grejpfruta i pompeli, u których kwitnienie następuje wyjątkowo późno. W warunkach domowych na zakwitnięcie grejpfruta z pestki można czekać kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt lat lub można nie doczekać się go wcale.

Jak uzyskać owoce szybciej?

Sadzonka cytryny Skierniewickiej może owocować praktycznie od razu, bo została pobrana z dorosłej rośliny.

Jeżeli chcemy uzyskać owoce szybko, skupmy się na uprawie sadzonek, które zostały pobrane z już dorosłej rośliny. Takie sadzonki – ukorzenione lub zaszczepione – będą kwitnąć i owocować o wiele szybciej. Możemy również samodzielnie zaszczepić siewkę. Lub po prostu zapewnić naszemu cytrusowi z pestki jak najlepsze warunki, tak żeby rósł szybko i jak najszybciej mógł osiągnąć dorosłość.